ارتباطات انسانی

«گفتگو» به عنوان اولین اقدام در تبادل اندیشه و نظرات، نقش مهمی در ارتباط اعضای یک جامعه و یک خانواده با یکدیگر دارد. به ویژه در خانواده، این مساله، یعنی گفتگوی اعضای آن با هم در دوران کنونی هجمه فضای مجازی، بسیار لازم و ضروری است.

بررسی ها حاکی از آن است که ریشه بسیاری از اختلافات و افتراق ها در خانواده و به ویژه بین زوجین و یا بین والدین و فرزندان در عدم تفاهم و عدم تفاهم نیز نشأت گرفته از عدم گفتگوی بین زوجین است که آن نیز به فرزندان هم تسری می یابد و تمام اینها، در بی روح کردن فضای خانه و روابط بین افراد اثرگذار است.

آنچه که فقدان آن در فضای کنونی شهر هم بسیار به چشم می خورد؛ نبود عوامل ترغیب و تشویق شهروندان به ایجاد گفتگوهای سازنده به ویژه در منزل است؛ چرا که خانواده، ریشه جامعه است و هر رخداد و معضلی در آن، در جامعه نمود پیدا می کند. برای حل این معضلات عمدتا خاموش که گاها با «بزه کاری» و یا درگیری های شهروندان در سطح شهر نمایان می شود، نهادینه کردن فرهنگ «گفتگو»ی مبتنی بر احترام و فهم متقابل، یگانه راهی است که می تواند موثر افتد و «نجات بخش» آید.

گفتگوی مدّ نظر ما، هر گفتگویی نیست؛ بلکه گفتمانی است با نگاه ایجاد ارزش در افراد که هدف این گفتگو، تایید یا رد کردن تفکر خود یا دیگری نیست. هدف از «گفتگو» شناخت است نه توجیه، تعهد است نه انکار تعارض، همکاری است نه رقابت و نهایتا ایجاد دوستی است نه تخاصم!

در حالیکه هنگامی که صحبت از گفتگو بین همسران می کنیم برخی زوجین یاد میدان نبرد می افتند که هر کسی باید حرف خود را به کُرسی بنشاند و این دیدگاه، آغاز خطا و شروع ماجرای سردی روابط بین همسران است.

بایستی یادآور شد که مراد از گفتگو، صرفا «زیاد صحبت کردن» یا «پرحرفی» نیست؛ بلکه منظور ما گفتگویی همراه با احترام در فضایی آرام و به دور از پارازیت ها یا موانع صوتی و ... است. گفتگویی مبتنی بر همدلی با درک احساس طرف مقابل! این نوع گفتگو است که می تواند راهگشا شده و بدترین مشکلات درون یک خانواده را حتی اگر نتوانیم به واسطه آن حل کنیم اما می توانیم از طریق آن به مشورت و هم فکری دست یابیم و حداقل از بار مشکل یا مشکلات خانواده کم کنیم، گو اینکه این اقدام یعنی گفتگوی اعضا با هم سبب می شود تا هر کدام به دیگری دلگرم شده و هر یک از اعضای خانواده، دیگری را حامی و تکیه گاه خود بداند و این مهم به ویژه در روابط زوجین و باز نوع نگاه مادر خانواده به زندگی، ضرورتی است زندگی بخش و انکارناپذیر.

یادمان باشد کودکان امروز در خانواده ما، والدین فردا در زندگی خود خواهند شد؛ تربیت و پرورش این کودکان و نهادینه کردن فرهنگ «گفتگو» در آنها می تواند در ایجاد خانواده ای با ثبات و با نشاط و در نتیجه، جامعه ای مستحکم و پایدار با درون مایه ای از آرامش و شادی بسیار اثرگذار باشد.

برای زنده کردن اُمید و عشق در جامعه، لزوم نهادینه کردن فرهنگ گفتگو در خانواده از سوی همه ارکان جامعه و اعضای خانواده لازم است.

دکتر هادی زارعی؛ مدرس دانشگاه و کارشناس روابط بین فردی

منتشر شده در کانال های اطلاع رسانی «اخبار مشهد»

«قضاوت» به عنوان یک رفتار نامطلوب عمدتا از سوی افرادی انجام می شود که احساس می کنند برتری خاصی نسبت به دیگران دارند. حتی گاهی اتفاق می افتد افراد خودشان را قضاوت می کنند! چند نکته در این بین باید یادمان باشد.

اول اینکه ما اصلا حق قضاوت خود با دیگران را نداریم چون به هیچ وجه در شرایط یکسانی نیستیم. قضاوت مربوط به شرایطی است که دو فرد یا شیء در وضعیت یکسانی باشند اما در افراد این بحث از اینجا متفاوت می شود که شما هیچ دو فردی را در وضعیت یکسان نمی بینید.

انگشتان یک دست که هیچ شباهتی با هم ندارند؛ شاید مهم ترین نمونه برای این موضوع باشند که ما دریابیم حق قضاوت دیگران و حتی خود را با دیگران نداریم. ما فقط خودمان را با خودمان می توانیم قضاوت کنیم. برخی افراد عادت دارند مدام خود را سرزنش می کنند. اما داستان قضاوت «خود» فرق دارد. چرا که شما بر اساس حدیث شریف نبوی که می فرماید: حَاسِبُوا أَنْفُسَکُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا؛ «پیش از آنکه به حساب شما برسند خود به حساب خویش برسید» باید این کار را انجام دهید.

قضاوت، می تواند عادت های بدی را در شما ایجاد کند؛ قضاوت در مورد دیگران می تواند منفی بافی، غیبت، نگرش بد و کینه ورزی را به دنبال داشته باشد. این تغییرات در رفتار و خلق و خوی شما می تواند آن قدر آرام و به تریج رخ دهد که اصلا در طی سالیان، متوجه شان نشوید.

اگر دائما کسی را قضاوت کنید؛ فقط حال او را بدتر می کنید و نتیجه اینکه ارتباطتان را هم با دیگران از دست می دهید.

دکتر هادی زارعی؛ مدرس دانشگاه و کارشناس روابط بین فردی

با توجه به اهمیت ارتباطات بین فردی در زندگی روزه مره و آرامش بخشی به ما در حیات روزانه، مطالبی در این باب را در کانالی در پیام رسان ایتا بنام «حال خوب» جمع آوری کردیم که هر روز بروز رسانی می شود.

توصیه ما این است در این کانال که ناگفته هایی از علم ارتباطات در جهت بهبود ارتباطات بین فردی به ویژه بین همسران و همچنین والدین و فرزندان گفته می شود همراه ما باشید.

جهت دسترسی به کانال «حال خوب» در پیام رسان «ایتا»، کلیک کنید

متولد محله « طلّاب » مشهد هستم. تحصیلات ابتدایی را در دبستان شهید سطوتی، مقطع راهنمایی را در «موثق عاملی» و دوره متوسطه را در دبیرستان « شهید آقا مصطفی خمینی » در این شهر گذراندم و سپس به خدمت مقدس سربازی در لشکر پیاده « 5 نصر » سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعزام شدم. در سال 1379 ازدواج کردم و هم اکنون دارای 2 فرزند هستم.
تحصیلاتم در مقطع دکترا در سال 1399 در رشته علوم ارتباطات اتمام یافت و با رتبه عالی از رساله خود دفاع کردم. پس از گذران مقاطع شغلی پایه، از سال 1379 نیز در بخش دولتی در حال خدمت هستم. همچنین به عنوان مدرس رسانه و ارتباطات در دانشگاه های مشهد در حال فعالیت بوده و به عنوان کارشناس برنامه تلویزیونی « در مسیر زندگی » سیمای استان در حال همکاری هستم و در رادیوی استان نیز به عنوان کارشناس در برنامه « صحن زندگی » در حال انجام وظیفه ام.